Buổi tiếp kiến chung sáng 26/02 trùng vào thứ Tư lễ Tro, vì vậy Đức Thánh Cha có bài giáo lý liên quan đến Mùa Chay với tựa đề: Mùa chay: vào sa mạc.
Đoạn Kinh Thánh được trích từ Tin Mừng theo thánh Luca 4,1: “Đức Giê-su được đầy Thánh Thần, từ sông Gio-đan trở về. Suốt bốn mươi ngày, Người được Thánh Thần dẫn đi trong hoang địa và chịu quỷ cám dỗ. Trong những ngày ấy, Người không ăn gì cả.”
Mở đầu bài giáo lý Đức Thánh Cha nói:
Anh chị em thân mến,
Hôm nay thứ Tư Lễ Tro, chúng ta bắt đầu hành trình Mùa Chay, một hành trình bốn mươi ngày hướng đến lễ Phục sinh, hướng về trung tâm của năm phụng vụ và đức tin. Đây là một con đường bước theo Chúa Giêsu. Khi bắt đầu sứ vụ, Ngài đã lui vào nơi thanh vắng trong sa mạc bốn mươi ngày để ăn chay và cầu nguyện, chịu ma quỷ cám dỗ. Tôi muốn nói với anh chị em về ý nghĩa thiêng liêng của sa mạc. Sa mạc với ý nghĩa thiêng liêng là gì đối với tất cả chúng ta, ngay cả khi chúng ta sống nơi thành thị, sa mạc nghĩa là gì?
Nơi của Lời
Hãy tưởng tượng chúng ta đang ở trong một sa mạc. Cảm giác đầu tiên sẽ là thấy mình được bao phủ bởi một sự im lặng: không có tiếng động, ngoài tiếng gió và hơi thở của chúng ta. Sa mạc là nơi tách biệt khỏi những tiếng ồn ào xung quanh chúng ta. Ở đây không có lời nào để nhường chỗ cho một Lời khác, Lời của Thiên Chúa, như một làng gió nhẹ chạm đến con tim (x. 1V19,12). Sa mạc là nơi của Lời, với chữ Lời viết hoa.
Thật vậy, trong Kinh thánh, Chúa thích nói với chúng ta nơi sa mạc. Trong sa mạc, Ngài ban cho Môsê “mười lời”, mười điều răn. Và khi dân chúng quay lưng lại với Ngài, trở thành một hôn thê bất trung, Chúa nói: “Bởi thế, này Ta sẽ đưa nó vào sa mạc, để cùng nó thổ lộ tâm tình. Ở đó, nó sẽ đáp lại như buổi thanh xuân” (Hs 2,16-17). Trong sa mạc, chúng ta nghe Lời Thiên Chúa như nghe một âm thanh thoang thoảng. Trong sa mạc ta tìm thấy sự thân mật với Chúa, tình yêu của Chúa. Chúa Giêsu thích lui vào nơi thanh vắng mỗi ngày để cầu nguyện (x. Lc 5:16). Ngài dạy chúng ta cách tìm kiếm Cha, Đấng nói với chúng ta trong thinh lặng. Không dễ để thinh lặng nơi con tim, bởi vì chúng ta luôn tìm cách nói, bên cạnh người khác.
Thời điểm cầu nguyện
Mùa Chay là thời điểm thích hợp để nhường chỗ cho Lời Chúa. Đây là lúc tắt tivi và mở Kinh thánh. Đây là lúc ngắt kết nối với điện thoại nhưng kết nối với Tin Mừng; là thời gian để từ bỏ những lời vô bổ, tán gẫu, tin đồn, buôn chuyện nhưng trao chính “bạn” cho Chúa. Đây là thời gian để dành riêng cho một hệ sinh thái trái tim khỏe mạnh. Chúng ta sống trong một môi trường bị ô nhiễm bởi quá nhiều bạo lực bằng lời nói, bằng nhiều từ ngữ xúc phạm và có hại, vốn là mạng lưới khuếch đại. Chúng ta bị bao phủ bởi những lời trống rỗng, với những quảng cáo, với những thông điệp tinh tế. Chúng ta quen với việc nghe mọi thứ về mọi người và chúng ta có nguy cơ rơi vào một thế giới làm suy yếu trái tim chúng ta. Chúng ta nỗ lực để phân biệt tiếng nói của Chúa dành cho chúng ta, tiếng nói của lương tâm, của sự tốt lành. Chúa Giêsu kêu gọi chúng ta trong sa mạc, Ngài mời chúng ta lắng nghe những gì quan trọng. Đối với ma quỷ đã cám dỗ Ngài, Ngài trả lời: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra.” (Mt 4,4). Giống như cơm bánh, và còn hơn cả cơm bánh, chúng ta cần Lời Chúa, chúng ta cần nói chuyện với Chúa, chúng ta cần cầu nguyện. Bởi vì chỉ trước Thiên Chúa, những khuynh hướng của trái tim mới lộ ra ánh sáng và tính nước đôi của linh hồn mới chấm dứt. Đó chính là sa mạc, một nơi của sự sống, chứ không phải cái chết, bởi vì cuộc đối thoại trong im lặng với Chúa cho chúng ta sự sống trở lại.
Nơi của sự thiết yếu
Một lần nữa chúng ta thử nghĩ về một sa mạc. Sa mạc là nơi của sự thiết yếu. Hãy nhìn vào cuộc sống của chúng ta: có bao nhiêu thứ vô bổ vây bọc chúng ta! Chúng ta theo đuổi cả ngàn thứ có vẻ cần thiết, nhưng trong thực tế thì lại không. Thật tốt cho chúng ta khi thoát khỏi rất nhiều thực tế dư thừa, để khám phá lại những gì quan trọng, để tìm thấy khuôn mặt của những người xung quanh chúng ta! Về điều này, Chúa Giêsu cũng là mẫu gương: ăn chay. Ăn chay là biết cách từ bỏ những thứ vô ích, thừa thãi, để tiến đến những điều thiết yếu. Ăn chay không chỉ là để gầy đi, nhưng là đi đến trực tiếp những điều thiết yếu, là tìm kiếm vẻ đẹp của một cuộc sống đơn giản hơn.
Nơi của sự đơn độc
Cuối cùng, sa mạc là nơi của sự đơn độc. Ngay cả ngày nay, gần chúng ta, có rất nhiều sa mạc. Họ là những người cô đơn và bị bỏ rơi. Có bao nhiêu người nghèo và người già bên cạnh chúng ta và sống trong im lặng, không làm ầm ĩ, bị gạt sang bên lề và bị vứt bỏ! Nói về họ không lôi kéo được khán giả. Nhưng sa mạc dẫn chúng ta đến với họ, đến với những người câm lặng, những người cầu xin sự giúp đỡ của chúng ta trong thinh lặng. Nhiều ánh nhìn thinh lặng kêu gọi sự giúp đỡ của chúng ta. Con đường trong sa mạc Mùa Chay là con đường bác ái hướng về kẻ yếu.
Cầu nguyện, ăn chay và những việc làm của lòng thương xót là những con đường trong sa mạc Mùa Chay.
Để kết bài giáo lý Đức Thánh Cha nói tiếp:
Anh chị em thân mến, với tiếng nói của tiên tri Isaia, Thiên Chúa đã thực hiện lời hứa này: “Này Ta sắp làm một việc mới, Ta sẽ mở một con đường giữa sa mạc” (Is 43,19). Trong sa mạc, Ngài mở ra con đường dẫn chúng ta từ cái chết đến sự sống. Chúng ta bước vào sa mạc cùng với Chúa Giêsu, chúng ta sẽ bước ra hưởng nếm sự Phục sinh, sức mạnh của tình yêu Thiên Chúa, vốn làm cho cuộc sống được đổi mới. Đây là điều sẽ xảy ra với chúng ta như hoa nở vào mùa xuân trong sa mạc, làm đâm chồi và lên cây từ “không có gì”. Can đảm lên, chúng ta hãy bước theo Chúa Giêsu vào sa mạc: với Ngài sa mạc của chúng ta sẽ nở hoa.
Cuối bài giáo lý Đức Thánh Cha một lần nữa diễn tả sự gần gũi với các bệnh nhân nhiễm virus corona, với các nhân viên y tế, cũng như với các giới chức dân sự và những người đang dấn thân trợ giúp các bệnh nhân và ngăn chặn sự lây nhiễm.
Văn Yên, SJ – Vatican News
